Anasayfa
Çocuklarda ses kısıklığı ve tedavisi
Gelişme çağındaki çocukların birçoğunda ses kısıklığı görülebiliyor. Çocuklarda ses kısıklığı genellikle sesin kötü kullanılmasıyla gelişiyor. Sesi kötü kullanmanın sonucunda ses tellerinde nodül, polip ve kist gibi lezyonlar oluşabiliyor. Ayrıca sesini yüksek perdeden kullanan ergenlik çağındaki erkek çocuklarında da mutasyonel falsetto olarak adlandırılan bir ses problemi gelişebiliyor.
Ses nasıl oluşur?
Ses telleri nefes borusunun üzerine konumlanmış “V” şeklinde 2 tane kas parçasıdır. Nefes verirken akciğerlerden gelen hava gırtlakta yer alan ses telleriyle titreşerek ham sesi oluşturur. Gırtlakta oluşan bu ham ses daha sonra boğaz, ağız ve burun boşluklarında şekillenerek her insana özgü olan ses tonunu oluşturur. Rezonans boşluklarında oluşan bu özgün ses, ağız içi organların (dil, diş, dudak, damak, yumuşak damak) çeşitli pozisyonlara girmesiyle konuşma sesine dönüşür. Ses telleri saniyede; erkeklerde 100-150, kadınlarda 200-250, erken çocukluk döneminde yaklaşık 350, bebeklerde ise 400-500 kere titreşir.
Ses kısıklığı problemi, seste anormal değişikliklerin oluşması olarak tanımlanır. Seste meydana gelen birtakım değişiklikler genellikle ses tellerinde meydana gelen bozukluklar nedeniyle ortaya çıkar. Sesteki bu bozulmalar akut veya kronik değişimler olarak görülebilir. Akut ses kısılmaları gırtlaktaki bölgesel iltihaplanma (enflamasyon) sonucunda gelişirken, kronik ses kısıklıkları ise çoğunlukla fonksiyonel problemlere bağlı olarak oluşur.
Gırtlak reflüsü ses problemine neden olabilir
Çocuklarda görülen ses kısıklıklarının başlıca nedenleri arasında sesi kötü kullanmak gelir. Örneğin bir odadan başka bir odaya seslenmek, oyun oynarken çeşitli oyuncakların ses taklidini çok fazla ve sesli yapmak, bir spor aktivitesi sırasında aşırı konuşmak ve bağırmak çocuklarda ses kısıklığına neden olabilir. Bu durumların dışında gırtlak reflüsü de çocuklarda ses problemine neden olabilir. Eğer çocukta boğaz temizleme ve öksürme alışkanlığı normalden fazla ise gırtlak reflüsü ihtimali düşünülmelidir.
Belirtiler 1 haftadan uzun sürüyorsa dikkat edilmeli
Çocuklarda ses kısıklığı viral enfeksiyonlara bağlı olarak da gelişebilir. Ayrıca alerji, larenjit, akciğer hastalıkları, psikolojik nedenler, kusmalar, sigara ya da kimyasal gazlara fazla maruz kalmak da ses kısıklıklarına yol açabilir. Çocukta ses kısıklığı 1 haftadan uzun sürüyorsa vakit kaybetmeden uzman bir hekime başvurulmalıdır.
Nodül, polip ve kist gibi lezyonlar oluşabilir
Ses telleri nefes borusunun üzerine konumlanmış 2 kas parçasıdır ve temel görevi akciğerleri yabancı cisimlere karşı korumaktır. İkincil görevi ise ses üretmektir. Bu sebeple aşırı bağırma sırasında ses tellerine çok fazla yük bineceğinden ses telleri üzerinde nodül, polip ve kist gibi iyi huylu lezyonlar oluşabilir. Bun lezyonlar da ses kısıklığına yol açabilir.
Çocuklarda en sık görülen ses bozuklukları nodül, polip ve kist gibi ses tellerinin orta bölümünde meydana gelen iyi huylu oluşumlardır. Nodüller, ses telleri üzerinde gelişen nasırımsı yapılardır. Polipler, nodüllere göre içi sıvı dolu bir yapıya sahiptir. Kistler ise deri tarafından sarmalanmış sıvı dolu keselerdir.
Ergenlik dönemi ses bozukluğu; mutasyonel falsetto
Mutasyonel falsetto (puberfoni) ise ergenlerde görülen başka bir ses problemidir. Bilindiği üzere çocukluktan ergenliğe geçiş döneminde tüm vücutta olduğu gibi seste de değişiklikler ve olgunlaşmalar meydana gelir. Mutasyonel falsetto (puberfoni) da ergenlik döneminden sonra, organik bir nedene bağlı olmaksızın ergenlik dönemine ait sesi kullanmada ısrar etme durumudur. Yüksek perdeden sesini kullanan erkek çocuklarında daha çok görülür.
Çocuklarda ses kısıklığının tedavisinde cerrahiden çok ses terapisi tavsiye edilmektedir
Çocuklarda ses kısıklığı tedavisinde; ses cerrahisinden çok ses terapisi tavsiye edilmektedir. Ses kısıklığı konuşma probleminin bir alt alanı olduğundan ses terapisi; uzman bir dil ve konuşma terapisti tarafından yapılmalıdır. Ancak ses hastalıkları yaşayan bir çocuğu değerlendirirken ve tedavi ederken multidisipliner bir yaklaşım önemlidir. Takım çalışmasında bir kulak burun boğaz hekimi ve dil-konuşma terapisti yer almaktadır. Kulak burun boğaz hekimi var olan patolojik olayın teşhisini, medikal tedavisini ve cerrahi müdahalesini üstlenir.
Patolojik olayın rehabilitasyon kısmı ise dil ve konuşma terapisti tarafından yapılır. Ses terapisi, nefes koordinasyonu yardımıyla ses üretimi ve ses tellerinin sağlığı için gerekli uygun perde, yükseklik ve kalite sağlamaya yönelik egzersizlerdir.
Ses terapisinin içerdiği konular ise;
Ses hijyeni: Ses tellerini nemli tutarak ve tahriş edici maddelerden uzaklaştırarak ses tellerine nasıl bakılacağını anlatır.
Ses üretim çalışmaları: Ses tellerine hasar vermeden en iyi sesi üretebilme çalışmalarını içerir. Ses telleri de birer kastır. Vücudumuzda ki diğer kaslar gibi ses telleri de doğru egzersizler ile güçlenir. Yanlış egzersizler ile ses telleri zarar görebilir. Ses üretim çalışmaları ses tellerine egzersizler yaptırarak onları travmalara karşı güçlendirmeyi içerir.
Gelişme çağındaki çocukların birçoğunda ses kısıklığı görülebiliyor. Çocuklarda ses kısıklığı genellikle sesin kötü kullanılmasıyla gelişiyor. Sesi kötü kullanmanın sonucunda ses tellerinde nodül, polip ve kist gibi lezyonlar oluşabiliyor. Ayrıca sesini yüksek perdeden kullanan ergenlik çağındaki erkek çocuklarında da mutasyonel falsetto olarak adlandırılan bir ses problemi gelişebiliyor.
Ses nasıl oluşur?
Ses telleri nefes borusunun üzerine konumlanmış “V” şeklinde 2 tane kas parçasıdır. Nefes verirken akciğerlerden gelen hava gırtlakta yer alan ses telleriyle titreşerek ham sesi oluşturur. Gırtlakta oluşan bu ham ses daha sonra boğaz, ağız ve burun boşluklarında şekillenerek her insana özgü olan ses tonunu oluşturur. Rezonans boşluklarında oluşan bu özgün ses, ağız içi organların (dil, diş, dudak, damak, yumuşak damak) çeşitli pozisyonlara girmesiyle konuşma sesine dönüşür. Ses telleri saniyede; erkeklerde 100-150, kadınlarda 200-250, erken çocukluk döneminde yaklaşık 350, bebeklerde ise 400-500 kere titreşir.
Ses kısıklığı problemi, seste anormal değişikliklerin oluşması olarak tanımlanır. Seste meydana gelen birtakım değişiklikler genellikle ses tellerinde meydana gelen bozukluklar nedeniyle ortaya çıkar. Sesteki bu bozulmalar akut veya kronik değişimler olarak görülebilir. Akut ses kısılmaları gırtlaktaki bölgesel iltihaplanma (enflamasyon) sonucunda gelişirken, kronik ses kısıklıkları ise çoğunlukla fonksiyonel problemlere bağlı olarak oluşur.
Gırtlak reflüsü ses problemine neden olabilir
Çocuklarda görülen ses kısıklıklarının başlıca nedenleri arasında sesi kötü kullanmak gelir. Örneğin bir odadan başka bir odaya seslenmek, oyun oynarken çeşitli oyuncakların ses taklidini çok fazla ve sesli yapmak, bir spor aktivitesi sırasında aşırı konuşmak ve bağırmak çocuklarda ses kısıklığına neden olabilir. Bu durumların dışında gırtlak reflüsü de çocuklarda ses problemine neden olabilir. Eğer çocukta boğaz temizleme ve öksürme alışkanlığı normalden fazla ise gırtlak reflüsü ihtimali düşünülmelidir.
Belirtiler 1 haftadan uzun sürüyorsa dikkat edilmeli
Çocuklarda ses kısıklığı viral enfeksiyonlara bağlı olarak da gelişebilir. Ayrıca alerji, larenjit, akciğer hastalıkları, psikolojik nedenler, kusmalar, sigara ya da kimyasal gazlara fazla maruz kalmak da ses kısıklıklarına yol açabilir. Çocukta ses kısıklığı 1 haftadan uzun sürüyorsa vakit kaybetmeden uzman bir hekime başvurulmalıdır.
Nodül, polip ve kist gibi lezyonlar oluşabilirSes telleri nefes borusunun üzerine konumlanmış 2 kas parçasıdır ve temel görevi akciğerleri yabancı cisimlere karşı korumaktır. İkincil görevi ise ses üretmektir. Bu sebeple aşırı bağırma sırasında ses tellerine çok fazla yük bineceğinden ses telleri üzerinde nodül, polip ve kist gibi iyi huylu lezyonlar oluşabilir. Bun lezyonlar da ses kısıklığına yol açabilir.
Çocuklarda en sık görülen ses bozuklukları nodül, polip ve kist gibi ses tellerinin orta bölümünde meydana gelen iyi huylu oluşumlardır. Nodüller, ses telleri üzerinde gelişen nasırımsı yapılardır. Polipler, nodüllere göre içi sıvı dolu bir yapıya sahiptir. Kistler ise deri tarafından sarmalanmış sıvı dolu keselerdir.
Ergenlik dönemi ses bozukluğu; mutasyonel falsetto
Mutasyonel falsetto (puberfoni) ise ergenlerde görülen başka bir ses problemidir. Bilindiği üzere çocukluktan ergenliğe geçiş döneminde tüm vücutta olduğu gibi seste de değişiklikler ve olgunlaşmalar meydana gelir. Mutasyonel falsetto (puberfoni) da ergenlik döneminden sonra, organik bir nedene bağlı olmaksızın ergenlik dönemine ait sesi kullanmada ısrar etme durumudur. Yüksek perdeden sesini kullanan erkek çocuklarında daha çok görülür.
Çocuklarda ses kısıklığının tedavisinde cerrahiden çok ses terapisi tavsiye edilmektedir
Çocuklarda ses kısıklığı tedavisinde; ses cerrahisinden çok ses terapisi tavsiye edilmektedir. Ses kısıklığı konuşma probleminin bir alt alanı olduğundan ses terapisi; uzman bir dil ve konuşma terapisti tarafından yapılmalıdır. Ancak ses hastalıkları yaşayan bir çocuğu değerlendirirken ve tedavi ederken multidisipliner bir yaklaşım önemlidir. Takım çalışmasında bir kulak burun boğaz hekimi ve dil-konuşma terapisti yer almaktadır. Kulak burun boğaz hekimi var olan patolojik olayın teşhisini, medikal tedavisini ve cerrahi müdahalesini üstlenir.
Patolojik olayın rehabilitasyon kısmı ise dil ve konuşma terapisti tarafından yapılır. Ses terapisi, nefes koordinasyonu yardımıyla ses üretimi ve ses tellerinin sağlığı için gerekli uygun perde, yükseklik ve kalite sağlamaya yönelik egzersizlerdir.
Ses terapisinin içerdiği konular ise;
Ses hijyeni: Ses tellerini nemli tutarak ve tahriş edici maddelerden uzaklaştırarak ses tellerine nasıl bakılacağını anlatır.
Ses üretim çalışmaları: Ses tellerine hasar vermeden en iyi sesi üretebilme çalışmalarını içerir. Ses telleri de birer kastır. Vücudumuzda ki diğer kaslar gibi ses telleri de doğru egzersizler ile güçlenir. Yanlış egzersizler ile ses telleri zarar görebilir. Ses üretim çalışmaları ses tellerine egzersizler yaptırarak onları travmalara karşı güçlendirmeyi içerir.
