Anasayfa
Erdoğan SÜZER / SözcüTürkiye’de yaşanan adı konulmamış devalüasyon bankalardan dövizle kredi kullanan reel sektörde büyük kur zararına yol açtı. Son bir yıl içerisinde özel sektörün Türkiye’deki bankalara olan kredi borcu 59,5 milyar lirayı buldu. Kur artışı nedeniyle şirketlerin borçlarındaki artış yüzde 17,7’ye ulaşınca elde edilen kar uçtu, bilanço zararı büyüdü. Bankalar, şirketlerden kaynaklanabilecek yabancı para kredi riskini azaltmak için özellikle gayrimenkul teminatlarında artış istemeye başladığı belirtiliyor.
BİLANÇOLAR ZARAR YAZACAK
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, reel sektörün Türkiye’deki bankalardan kullandığı döviz kredisi tutarı 152 milyar 600 milyon dolar düzeyinde bulunuyor. Bir yıl önce dolar kurunun 2,20 TL olduğu dönemde bu kredinin TL karşılığı 335 milyar 720 milyon lirayken bugün borcun TL karşılığı 59 milyar 514 milyon lira artarak 395 milyar 234 milyon liraya çıktı. Kurdaki artıştan kaynaklanan borç büyümesi, şirketlerin bilançolarına kambiyo zararı olarak yansıyacak ve şirket bilançolarının ciddi biçimde bozulmasına yol açacak.
KREDİ DÖVİZ, DÖNÜŞÜ TL
BDDK verilerine göre yabancı para kredinin sadece 20,8 milyar doları ihracat garantili kredilerden oluşuyor. Dolayısıyla kullanılan ihracat kredisinin geliri yine döviz olacağı için zarar oluşmayacak. Buna karşılık özel sektör dövizle aldığı kredinin 59 milyar dolar gibi önemli bir kısmını işletme amaçlı kullandığı için bu alanda büyük zararın kaçınılmaz olacağı biliniyor. Aynı şekilde ülke içinde yapılan yatırımlara harcanan 30 milyar dolarlık döviz kredisi de yine kur artışından olumsuz etkilenecek.
23 BİN KOBİ’DE RİSK VAR
BDDK verilerine göre, kredilerin 129 milyar dolarlık kısmı orta ve uzun 24 milyar liralık kısmı da kısa vadeli borçlardan oluşuyor. Türkiye’deki bankalardan dövizle kredi kullanan sadece KOBİ’lerin sayısının 23 bini aştığı öğrenildi. Bu KOBİ’lerin de yaklaşık 11 binini orta büyüklükteki işletmeler oluşturuyor. Tüketicilerin bankalardan kullandığı döviz kredisi ise sadece 78 milyon dolar. Kredi kartıyla yapılan döviz borçlanması ise 46 milyon dolar düzeyinde.
EK GAYRİMENKUL TEMİNATI GETİRİN
Kurdaki her 1 kuruşluk artış özel sektörün yurt içinde kullandığı yabancı para kredilerin TL karşılığında yaklaşık 1 milyar 526 milyon lira artırıyor. Dolar kurunun 5 kuruş birden arttığı dün özel sektörün borcu 7,6 milyar lira büyüdü. Kurdaki artış özel sektörün borcunu büyütürken bankaların da riski azaltmak için kredi karşılığında şirketlerden aldığı menkul, özellikle de gayrimenkul teminatlarda ek artışlar istemeye başladığı belirtiliyor.
