Rahim Ağzı (Serviks) Kanseri ve Aşısı

Tüm
dünyada rahim ağzı kanseri kadınlarda görülen en yaygın ikinci kanser
türüdür. Kadınlarda kanserden kaynaklı ölümlerde ikinci sırada yer
alır.Tüm rahim ağzı kanseri vakalarının yaklaşık yüzde 80'i gelişmekte
olan ülkelerde meydana gelmektedir. Küresel olarak, her yıl yaklaşık
500.000 kadına tanı koyulmakta ve 300.000 kadın bu hastalık nedeniyle
hayatını kaybetmektedir.

Rahim ağzı kanseri, uterusun (rahim) üst kısmı ile vajinayı birbirine
bağlayan konik biçimli serviks (rahim ağzı) bölgesinde ortaya çıkar.
Rahim ağzı kanseri, HPV infeksiyonuna yanıt olarak serviks duvarında
anormal hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalmaya başlamasıyla
gelişmeye başlar. Anormal servikal hücreler bir araya gelerek tümör adı
verilen bir kitle oluşturabilir. Benign (iyi huylu) tümörler yayılmaz
ve genelde zararsızdır. Malign (kötü huylu) tümörler ise bulundukları
yerden yayılarak hayati tehlike oluşturan kansere dönüşürler. Rahim
ağzı kanseri servikal kanser veya serviks kanseri olarak da bilinir.
Hemen hemen tüm rahim ağzı kanserleri, human papillomavirüs (HPV)
tiplerinin birinden kaynaklanır. Dünya çapında yaygın bir virüs olan
HPV'nin pek çok tipi belirlenmiştir; ancak rahim ağzı kanseri
vakalarının üçte ikisinden fazlasında yüksek riskli HPV tip 16 ve 18
saptanmıştır.

Bir doktor muayenehanesinde ya da bir klinikte yapılabilen basit bir
test olan Pap testi (Pap smear de denir) ile anormal ya da kanseröz
servikal hücreler tespit edilebilir. Pap testi, servikal değişimleri
kansere dönüşmeden önce tespit edebilmektedir, 1950'lerde yaygın
şekilde kullanılmaya başlamasıyla rahim ağzı kanserinden kaynaklanan
ölümlerin belirgin şekilde azalmasını sağlayan güvenilir bir testtir.
1950 -1970 yılları arasında ABD'de rahim ağzı kanserinden kaynaklanan
ölümler yüzde 70 oranında azalmıştır.

Ancak bu oran zaman içinde yetersiz görüldüğünden rahim ağzı kanserini
ve genital siğilleri önleyecek aşıyı geliştirmek amacıyla 1990'lı
yılların başından itibaren çalışmalara başladı. Yaklaşık 15 yıl süren
araştırmaların sonunda bu aşı, HPV tip 6,11,16 ve 18'in neden olduğu
rahim ağzı kanserini ve genital siğilleri önleyen ilk ve tek aşı olarak
onaylandı. Klinik çalışmalar, bu aşının, önceden ilgili HPV tiplerine
maruz kalmayan kadınlarda HPV 16 ve 18'e bağlı rahim ağzı kanserinin %
100'ünü önlediğini kanıtlamıştır.

Bu yeni aşı, ABD ve Avrupa'ya ek olarak Meksika, Avustralya, Kanada,
Yeni Zelanda ve Brezilya gibi dünyada birçok ülkede onaylanmıştır.
Türkiye'de de ruhsat için başvuru yapılmış ve ruhsat onayı 15.Ocak.2007
tarihinde TC Sağlık Bakanlığı tarafından verilmiştir.

Aşının uygulanması çok basit olup koldan enjeksiyon şeklindedir. 0, 2
ve 6. ay şemasına göre uygulanmaktadır. İlk üretiminde 9-26 arası yaş
grubunu hedeflemekte iken yeni yapılan çalışmalar doğrultusunda 45
yaşına kadar uygulanabilmektedir. Şu anda bazı özel sigorta kurumları
harici herhangi bir sağlık güvence kurumu tarafından ödenmemektedir.
Ancak aşının önümüzdeki 10 yıl içinde sağlık bakanlığının hazırlamış
olduğu aşı takvimine girmesi bekleniyor.